در سلسله مقالات مربوط به قالی در خصوص همه ویژگی ها و همچنین ظرافت های مربوط به این هنر اصیل ایرانی سخن خواهیم گفت و در این مطلب هم سعی می کنیم به تفصیل و با همه جزئیات در مورد طرح و ها و نقش و نگارهای استفاده شده در فرش ایرانی توضیح دهیم.
متن: قالی ایرانی با سال های قدمت و پیشینه سرشار از طرح ها و نقش و نگارهای متنوع و هنرمندانه ای است که در همه جای دنیا قالی ایرانی را با این طرح و نقش ها می شناسند و باعث فخر و مباهات هر ایرانی می باشد.(واژه های مورد استفاده در قالی بافی) قالی ایرانی به صورت کلی به لحاظ طرح و نقش و نگار به دو دسته مجزا تقسیم می شود که فرش با طرح هندسی و قالی با طرح منحنی بوده که در ذیل تک تک آنها را شرح می دهیم.
قالی با طرح هندسی
طرح هندسی همانطور که از نامش پیداست باید دارای خطوط صاف، مورب یا عمودی بوده و هنگامی که در یک فرش بافته شوند، تبدیل به بک اثر هنری خواهند شد.(واژه شناسی در قالی بافی) شاید نقش و نگار هندسی و قرار گرفتن خطوط آن در کنار هم به تنهایی فقط بخشی از اصول ریاضیات باشد اما وقتی در کنار هم قرار بگیرند و به عنوان نقش در فرش بافته شوند، جنبه هنری هم پیدا کرده و به عنوان یک کالای لوکس و ارزشمند به فروش می رسند. قالی هایی که با طرح های هندسی بافته می شوند به صورت عمومی خط های مورب ، عمودی و افقی مختلف و تکرار شونده ای دارند که در سراسر قالی دیده می شوند.
ویژگی های قالی با طرح هندسی
قالی هایی که با طرح هندسی بافته می شوند، برای یک قوم و یا شهر خاص نیستند و همه ایلات و اقوام مختلف با توجه به سنت ها و سلیقه گذشتگان خود طرح های هندسی مختلفی را در بافت فرش بکار می برند. آنچه که در طرح و نقش های شهرها و ایلات و اقوام مختلف مهم بوده و باعث وجه تمایز آنها می شود همین نحوه نقش کشی و طرح زنی آنها است و با وجود اینکه همه آنها با نام طرح هندسی شناخته می شوند، دارای ظرافت هایی هستند که از روی این ظرافت ها می توان تشخیص داد که مثلا این فرش مربوط به کدام ایل و قوم و یا چادر نشین است.
استفاده از علایق و آداب و رسوم در طرح زنی توسط اقوام مختلف ابزاری خوب برای تشخیص خواستگاه آن است.
چیزی که در فرش ها با نقش و نگار هندسی خیلی جلوه گر و خاص است، نحوه بافت خطوط مورب و عمودی و افقی است. این خطوط به طرز بسیار زیبا و ماهرانه ای بافته شده، به طوری که گویی با خط کش تراز شده اند و به همان اندازه از دقت و ظرافت و زیبایی و همچنین نبوغ برخوردار هستند.
