طرح قابی یا خشتی در قالی ایرانی

طرح قابی یا خشتی یکی از انواع طرح درختی بوده و ویژگی های خاص خود را دارد. (طرح سبزیکار از انواع طرح درختی) نقش و نگارهای استفاده شده در قالی ها عموما از آداب و رسوم و سنت های قومی و محلی نشات گرفته شده و در واقع معرفی کننده آن محل و شهر هستند. بر همین اساس هم باستان شناسان با آثاری که از سال های دور بدست می آورند و بررسی ویژگی های آن، سنت هایی که قالی ها از آن متاثر بوده اند را شناسایی کرده و در اختیار علاقمندان قرار می دهند.(طرح درختی در قالی ایرانی) طــرح قــابی یا طرح خشتی همانطور که گفته شد یکی از انواع طرح درختی است که به برخی از ویژگی های آن در ذیل اشاره می کنیم.

ویژگی های طرح قابی فرش

1-طـرح قـابی عمدتا در استان چهارمحال و بختیاری بافته شده و به زبان محلی به آن طرح کیشتی یا خشتی هم می گویند.
2-نقش مایه در طرح قابی شامل گل فرنگ و گل خورشیدی بزرگ است و بر اساس همین ویژگی آن را می شناسند.
3-قاب ها در قالی طــرح قــابی یا خشتی به صورت مایل و منظم بافته می شوند.
4-در طرح قابی طرح دیگری هم وجو.د دارد که نقش و نگار سرو است. طرح سروی در این نوع فرش نماد و سنبلی از خرمی و سرسبزی جاودانی درخت زندگی بوده و برگرفته از سروهای موجود در نگارهای تخت جمشید می باشد.

5-طرح سروهای بافته شده در طرح قابی با الگوبرداری از نگاره های تخت جمشید به رنگ های سبز تیره و سبز روشن و زرد بافته می شود.
6-این سه رنگ وقتی در کنار هم قرار می گیرند در واقع معرف یکی از آداب و نشانه های بافته های چهارمحال و بختیاری می شوند.
7-در کنار نقوش اصلی که گل فرنگ و گل خورشیدی هستند داخل قاب طرح قابی نقش هایی از گل و برگ الوان هم بافته می شود.

مشخصات طرح خشتی

8-در اطراف قاب های بافته شده در طرح قابی شاخه و اسلیمی های دهان اژدری و سربند هایی به رنگ زرد هم دیده می شود.
9-حاشیه اصلی در این طرح زمینه تیره داشته و زمینه با طرح های برگ و گل در بین سه جفت حاشیه باریک تر فرعی با شاخه هایی که مواج هستند، پر شده است.
10-مهمترین نوع طرح قابی طرح قاب قران و قاب بختیاری ، لچک و ترنج و جوشقانی هستند.

11-قاب های بافته شده در طرح قابی ممکن است با هم همگون یا یک شکل بوده و یا اینکه تفاوت هایی با هم داشته باشند.
12-نقش و نگارهایی که در داخل قاب های طرح قابی بافته می شود انواع مختلفی نظیر: طرح هندسی، طرح درخت گل، مرغ و خاتم کاری دارند. در اطراف قاب ها هم طرح های ستاره ای شکل بافته می شود.
13-طرح قابی یا خشتی به یک صورت دیگر هم وجود دارد و آن سیاه سفید و شطرنجی است.