ویژه گی اصلی و وجه تمیز قالی ایرانی با سایر قالی ها در سراسر دنیا شاید طرح و نقش و نگارهای بافته شده در آن است. (فرش دوران ساوونری) قالی بافان ایرانی با استفاده از الگوهای طبیعی و سنتی خود اقدام به طراحی نقش و نگار در ذهن خود و یا روی کاغذ کرده و آن را به بهترین شکل روی فرش پیاده می کنند. یکی از این نقش و نگارها که به فور استفاده می شود و در بین قالی بافان هم محبوبیت زیادی دارد طرح درختی است. این طرح همانطور که از نامش پیداست از طبیعت و گل و گیاه اقتباس شده و با استفاده از نماد های طبیعی بافته می شود.
ویژگی های طرح درختی در قالی ایرانی
طرح درختی در قالی ایرانی ویژگی های خاص خود را دارد و کارشناسان و علاقمندان به این حوزه با استفاده از این ویژگی ها آن را از سایر طرح ها تمیز می دهند برخی از ویژگی های طرح مذکور در قالی ایرانی به شرح ذیل است.(طرح سبزیکار از انواع طرح درختی)
1-استفاده از شاخه های ساده و انتزاعی در طرح درختی عمومیت زیادی داشته و قالی بافان به وفور از آن استفاده می کنند.
2-با وجود اینکه طرح های انتزاعی و ساده زیاد استفاده می شود، این طرح را به خاطر شباهت آن با فرم های طبیعی می شناسند و به همین دلیل به آن نام درختی داده اند.
3-ریشه و پیشینه اصلی طرح نام برده شده را کارشناسان مربوط به شهر راور در استان کرمان دانسته و شواهد نشان می دهد قالیبافان این خطه ید طولانی در بافت این نوع فرش ها داشته اند.
انواع طرح درختی
طـرح درختی مانند همه نقش و نگارهای مورد استفاده در فرش از انواع و جزئیات مختلفی تشکیل شده است و زیر مجموعه های متنوعی دارد که در ذیل به برخی از آنها اشاره می کنیم. البته این تقسیم بندی بر اساس عنصر های مورد استفاده در این نقش و نگارهای صورت گرفته است.
1-طرح حیوان دار که به همراه درخت است و به جانوری هم شناخته می شود. در این طرح روی شاخ و برگ درختان پرندگان دیده می شوند و در کنار و پای درخت ها هم حیوانات در حال چریدن هستند.
2-درختی سبزیکار که به آن آبنما هم می گویند.
3-طرح درختی ترنج دار نوع دیگری از طرح درختی است.
4-طرح های سروی و سراسری هم از انواع دیگر از این نوع طرح هستند که در قالی بافی ایرانی مورد استفاده قرار می گیرند.
5-در نهایت طرح درختی لچک و ترنج از انواع دیگر این نقش و نگارها هستند.
