از زمان های خیلی دور و از زمان انسان های اولیه انسان ها برای اینکه منظور و هدف خود را به دیگران منتقل کنند از اشکال هندسی و غیر هندسی و نقش و نگار استفاده می کردند و کشیدن نقش و نگار به همان دوران انسان های اولیه بازمی گردد و بعدها با توسعه دانش انسان و شناخت توانمندی های خود این نقش و نگارها به سمت خلق هنرهای مختلف سوق داده شدند.(قالی شاه عباسی) در هر سرزمین مردمان آن خطه از فرهنگ و آداب و رسوم و سنن خود برای خلق و ترسیم نقش و نگارها بهره می بردند و در ایران هم به همین گونه بوده است. طرح های اسلیمی و یا ختایی در قالی ایرانی هم برگرفته از هم ذوق و هنر و آداب و سنن بوده و در دل خود هنرهای مختلفی نظیر تذهیب را گنجانده است.
ویژگی های طرح اسلیمی قالی ایرانی
1-سامان اصلی در طرح اسلیمی در قلی ایرانی فرم دو شاخه است. (طرح ابنیه باستانی در قالی)
2-از ویژگی های دیگر طرح اسلیمی در قالی ایرانی وجود شکل هایی با طرح برگ های نخل و و برگ هایی به شکل سوسن و زنبق و یا غلاف و کاسه بوده که عموما مربوط به هنر دوران اسلامی و سرزمین های مسلمان نشین می باشد.
انواع طرح اسلیمی قالی ایرانی
طرح اسلیمی قالی ایرانی به انواع و دسته های مختلفی طبقه بندی می شوند که در ذیل به برخی از آنها اشاره می کنیم:
1-اسلیمی ساده : در این نوع اسلیمی فرم اولیه رعایت شده و بدون تزئین می باشد. به این نوع اسلیم، اسلیمی تو پر هم گفته می شود که اندازه های متفاوتی هم دارد.
2-اسلیمی پیچک دار : در قالی هایی که با این طرح بافته می شود علاوه بر اسلیم اولیه پیچک هایی هم بر روی آن کشیده شده و در بافت استفاده می شود.
3-اسلیمی دهن اژدری : که چیزی شبیه به دهان اژدها در آن طراحی و بافته می شود.
4-اسلیمی گل دار : در فرش هایی که با استفاده از این طرح ها بافته می شوند در وسط اسلیم گل های ختایی بافته می شود.
5-اسلیمی خرطومی : در این نوع قالی ها از سر یا خرطوم فیل الهام گرفته شده و در طراحی استفاده می شود برای همین به خرطومی معروف است.
6-اسلیمی برگی : در قالی هایی که با این مدل بافته می شود، طرح قالب برگ است که به شکل های مختلف طراحی و بافته می شوند.
7-اسلیمی حیوان دار : در فرش هایی که از این نوع مدل استفاده می شود و بر اساس آن نقش و نگار می کشند تمثال حیوانات و جانوران مختلف دیده شده و طرح با این نقش ها تزئین می شود.
