گلیم طرح خشتی

توضیحات

تاریخچه گلیم و گلیم طرح خشتی هم مانند همه صنایع دستی دیگر دارای گذشته خاص خود است. گلیم به صورت نوع عمومی و سنتی آن تقریبا در همه سرزمین ها و انسان های اولیه وجود داشته و فقط در میان قبایل مختلف شکل و نحوه بافت آنها با هم متفاوت بوده است. (عیوب و پرزینگی نخ چیست؟) مثلا در آمریکای شمالی گلیم را به نام ناواجو، در مکزیک به نام ساراپس، و در پرو و برخی کشورهای دیگر به عنوان زیراندازهای پشمی می شناختند و شیوه بافت آن هم در هر کدام از این مناطق با هم تفاوت هایی دارد. در واقع سیر تحول و تغییراتی که گلیم و گلیم طرح خشتی در کشورهای مختلف داشته است، نشان می دهد سلیقه و سنت در شکل گیری این نوع زیرانداز بسیار موثر بوده و کلا نحوه بافت و طرح و شکل های آن را تغییر داده است.

تاریخچه گلیم و گلیم طرح خشتی در زمان صدر اسلام

آثار و شواهد باستان شناسی نشان می دهد، بافت گلیم و گلیم طرح خشتی از زمان پیامبر رواج داشته و با استفاده از پشم حیوانات این زیرانداز توسط صحرا نشینان بافته شده و مورد استفاده قرار می گرفته است. طراحی های مورد استفاده در گلیم های صدر اسلام تمایل اعراب را به بافت های ظریف و شکیل و همچنین متنوع نشان می دهد.

تاریخچه گلیم و گلیم طرح خشتی قبل از میلاد مسیح

آثار باستان شناسی که در نزدیکی رود نیل بدست آمده است، نشان می دهد در آن زمان تابوت ها را از جنس گلیم می ساختند و این آثار به هزار سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد.(گلیم چیست؟) در آن زمان با استفاده از پشم حیواناتی نظیر بز، شتر، گوسفند و اسب گلیم بافی را انجام می دادند و در طول سالیان دراز با کشف گیاهان و مواد رنگی بافت گلیم به رنگ های متنوع و اشکال زیباتر رواج پیدا کرد. در سرزمینی به نام آناتولی در حدود دو یا سه قرن پیش از میلاد مسیح ساکنان آن با اختراع ابزارهای جدید برای گلیم بافی این هنر و صنعت را توسعه دادند و گلیم هایی با طرح و نقش های مختلف تولید می کردند.

تاریخچه گلیم و گلیم طرح خشتی در ایران

آثار باقی مانده از ویرانه های قدیم نشان می دهد، تاریخچه گلیم و گلیم طرح خشتی اولین بار مردمان ایران زمین اقدام به بافت فرش کرده اند و در واقع زمینه بافت سایر زیراندازها را را هم می توان اقتباسی از فرش ایران دانست. به نظر می رسد گلیم بافی در ایران از زمان خشایار شاه یعنی چیزی در حدود 2500 سال قبل رواج داشته و در این دوره ایرانیان شروع به گلیم بافی کردند.

علاقه خشایار شاه به هنر و تمدن و همچنین رابطه خوب آن با مردم و فرمانروایان سایر کشورها باعث شد، بافت گلیم های نفیس و گلیم طرح خشتی هدیه دادن آنها به کشورهای دیگر رواج پیدا کرده و در ایران به عنوان یک شغل مهم شناخته شود. تاریخچه گلیم و گلیم طرح خشتی در کتاب های تاریخی مختلفی که توسط مورخان اروپایی نگاشته شده است، در مورد هدیه دادن فرش و گلیم طرح خشتی توسط ایرانیان به سرداران کشورهای دیگر زیاد سخن گفته شده و این نشان می دهد هدیه دادن گلیم و فرش به عنوان یک فرهنگ اصیل در بین ایرانیان شناخته می شده است.